ร่องรอยด่างดำหรือรอยแดงบนตัวลูกน้อยหลังคลอด อาจทำให้คุณพ่อคุณแม่เป็นกังวลไม่น้อย ทั้งๆ ที่รู้ว่าปานอาจจะไม่อันตรายแต่ก็กลัวว่าปานเหล่านี้จะติดตัวลูกไปตลอดชีวิต อาจทำให้ลูกสูญเสียความมั่นใจลง บางครั้งปานอาจจะลามหรือขยายใหญ่ขึ้นจนทำให้พ่อแม่กังวลไปอีก วันนี้เราจึงมีข้อมูลเกี่ยวกับปานชนิดต่างๆ และวิธีการรักษามาฝากค่ะ
ปานแดง (Vascular Birthmarks)
เกิดจากลักษณะของหลอดเลือดที่ผิดปกติ มักปรากฏบนผิวหนังเด็กแรกคลอด หรือปรากฏขึ้นหลังจากที่เด็กคลอดออกมาได้ไม่นาน มักมีสีชมพู ม่วง หรือแดง
ปานดำ (Pigmented Birthmarks)
จุดสีบนผิวที่มีทั้งลักษณะเรียบหรือนูน โดยเม็ดสีเมลานินที่อยู่ในชั้นผิวนั้นมีมากเกินไป ปานดำมักปรากฏตั้งแต่แรกเกิด มีทั้งสีน้ำตาล ดำ น้ำเงิน หรือน้ำเงินเทา
ประเภทของปานแดง
1. แซลมอน แพตช์ (Salmon Patch) หรือปานเส้นเลือดแดง (Stork Bites)
ออกสีแดงหรือสีชมพู มีลักษณะเรียบ พบบ่อย 1 ใน 3 ของเด็ก ปรากฏบริเวณท้ายทอย (ไม่หาย) เปลือกตา หรือหน้าผากบริเวณหว่างคิ้ว (หายใน 4 ปี) โดยทั่วไป ปานจะหายไปเองภายในไม่กี่เดือน
2. ปานสตรอว์เบอร์รี่ (Strawberry Hemangioma)
เป็นจุดสีแดง นูน เล็ก นุ่มและบีบได้ ส่วนใหญ่ขึ้นบนใบหน้า หนังศีรษะ หน้าอกหรือหลัง อาจเกิดในทารกแรกเกิดอายุประมาณ 1-2 เดือน ขนาดของปานจะค่อยๆ ขยายใหญ่ขึ้นในช่วง 6 เดือนแรกและหดเล็กลงจนหายไปเมื่อมีอายุประมาณ 7 ปี
3. ปานแดงเส้นเลือดฝอย (Port-Wine Stain)
ปานแดงถาวรปรากฏเมื่อตอนแรกคลอด ในแรกเริ่มจะมีสีชมพูหรือสีแดง และจะค่อยๆ คล้ำเมื่อโตขึ้น ปานมักมีลักษณะใหญ่ เกิดบนใบหน้าส่วนใดส่วนหนึ่งหรือที่คอ ปานนี้จะเห็นได้ชัดขึ้นเมื่อฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลง (เช่น เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ ตั้งครรภ์ หรือเข้าสู่วัยทอง)
ประเภทของปานดำ
1. ปานสีกาแฟใส่นม (Café-Au-Lait Spots)
เป็นปานถาวรรอยปื้นสีน้ำตาล รูปร่างทรงรีคล้ายไข่ มีขอบเขตชัดเจน ปรากฏตอนแรกเกิดหรือยังเล็ก ขนาดของปานจะขยายตามการเจริญเติบโต ส่วนใหญ่จะมีแค่ 1-2 จุด อาจเป็นอาการหนึ่งของโรคท้าวแสนปม
2. ปานมองโกเลียน (Mongolian Spots)
ปานสีน้ำเงินหรือเทา คล้ายร้อยช้ำ พบได้บ่อยบริเวณก้นและสะโพก แต่เกิดได้ในทุกส่วนของร่างกาย และปานนี้จะค่อยๆ จางไปเมื่อเข้าสู่วัยเด็ก อายุประมาณ 4 ปี
3. ปานดำแต่กำเนิด (Congenital Melanocytic Naevi)
มีลักษณะเป็นผื่นราบหรือนูน เมื่อโตขึ้น ผิวของปานอาจขรุขระมากขึ้น บางครั้งอาจพบขนงอกยาวหรือดกบริเวณที่มีปาน สีของปานมีได้ตั้งแต่ ดำ น้ำตาลและฟ้า พบได้ตั้งแต่แรกเกิดจนถึง 2-3 เดือน หากใหญ่เกินไปมีโอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งผิวหนัง
การรักษา
เป็นปานไม่ใช่เรื่องอันตรายค่ะ ปานบางชนิดจะยุบหายได้เองเมื่อลูกโตขึ้น ไม่ต้องรับการรักษา มีเพียงบางชนิดที่อาจเกิดภาวะแทรกซ้อน ทำให้ขยายขนาดและอยู่อย่างถววร จึงต้องได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ เพื่อเลือกวิธีการรักษา เช่น การจี้ด้วยไฟฟ้า หรือการใช้แสงเลเซอร์ (ได้ผลดีสุด)
ข้อมูลอ้างอิง
